Over de zoektocht naar goed onderwijs
Het aanbod aan internationale scholen wereldwijd is immens en groeit nog exponentieel. Sommige regio’s bieden meer opties dan andere, maar in de meeste gevallen is er voor ieder wat wils. En meer. Op dit moment maakt Azië en in het bijzonder China de grootste groei mee.
Bent u (expat)ouder van schoolgaande kinderen en bent u al eens de uitdaging aangegaan om een geschikte internationale school te vinden, dan weet u wat voor klus dat is.
Deze bijdrage dient als waarschuwing, maar geeft u ook advies.
(Spoiler alert)
De moraal van het verhaal is uw gezond verstand en kritisch oog te gebruiken.
Als praktijkdeskundige in het International Baccalaureate (IB) in scholen in Afrika en Azië en nu onderzoeker en lector in het domein van het internationaal onderwijs aan de Education University Hong Kong kan ik met stelligheid zeggen dat met de jaren mijn scepticisme, maar ook mijn hoop is gegroeid.
Het is bijzonder moeilijk om een definitie te geven van wat een internationale school nu precies is. De enige vorm van consensus is dat een internationale school in de meeste gevallen een “vreemd” curriculum aanbiedt, verschillend van het lokale (nationale) curriculum. Meestal wordt onderwezen in een taal die niet de voertaal in de regio is, met Engels als grote koploper.
Er zijn een aantal duidelijke recente trends in het internationale onderwijs. Allereerst zijn er steeds meer lokale scholen die een internationaal curriculum naast het lokale curriculum aanbieden. Bijvoorbeeld: een school in China die naast het Chinese staatscurriculum (dat wordt onderwezen in het Chinees) een aparte internationale afdeling heeft waar een of meerdere internationale curricula worden onderwezen. Een IB programma naast het Amerikaanse (AP) en het Britse curriculum (“Cambridge” of International General Certificate of Secondary Education – IGCSE). Uiteraard zijn er ook nog de vaak zeer gevestigde Franse, Duitse, Japanse… scholen die hun respectievelijke curricula in hun landstaal overzee aanbieden.
Het Cambridge curriculum is jarenlang een van de meest populaire internationale curricula geweest, maar heeft nu sterke concurrentie van het IB, vooral in Azië.
Een tweede opvallende trend wereldwijd is de groei van “lokale” families die internationale scholen verkiezen boven lokale alternatieven. Welgestelde lokale families hebben de financiële middelen om de duurdere schoolpremies te betalen en zien een internationale schoolcarrière voor hun zoon of dochter als een opstap naar een beter taalvermogen in het Engels, maar vooral, een verhoogde kans om in vermaarde universiteiten (vooral in het VK en Amerika) een felbegeerd zitje te bemachtigen. Het vroegere expatpubliek pur sang is met andere woorden plaats aan het ruimen.
Internationale scholen zijn vaak privé-organisaties en in sommige gevallen winstmakende for profit instituten. De duurste internationale (for profit) scholen bevinden zich in het Midden-Oosten en steden zoals Singapore, Shanghai en Hong Kong. Franchises zoals Nord Anglia, Stamford American of Malvern hebben branches overal ter wereld. Het zijn de Starbucks van het internationale onderwijs, om het zeer cru te stellen.
En daar precies begint het schoentje te wringen. De vermarkting van het internationale onderwijs leidt in sommige (vaker dan niet) gevallen tot wat door kritische onderzoekers McDonaldization van het onderwijs wordt genoemd. Grote “merken” zoals het IB en Cambridge (en de daaraan verbonden scholen) doen aan stevige marketing en proberen op allerlei manier “klanten” te winnen. De taal is neo-liberalistisch en de pedagogische aanpak is een aaneenschakeling van buzzwords zoals problem-based learning, performance-enhancing and effective teaching and learning, experiential learning, the 4 C’s, GRIT, competency-based learning en dies meer. Vakleraars hebben line managers aan het hoofd van hun departement en evaluaties zijn gebaseerd op Key Performance Indicators, ofte KPI’s.
U als ouder die het beste voor zijn/haar kind wil, wordt platgeslagen met termen en labels. Het lijkt op een bezoek aan de supermarkt waarbij u op zoek gaat naar natuuryoghurt en een koelbank vindt met 32 verschillende soorten. Verwarring en keuzestress doen hun intrede, en daarmee gepaard gaande de vaak vruchteloze zoektocht naar kwaliteit.
Het betekent echter niet omdat een school het IB of Cambridge label draagt, een zogenaamde reputatie heeft (die meestal is gekoppeld aan de academische resultaten van hun eindejaarstudenten) en hoge schoolpremies heeft, dat het een “goede” school is. Trap niet in die val.
Wat is “goed” onderwijs dan precies? Dit is waar uw gezond verstand een belangrijke rol speelt. Wat wil u voor uw kind? Hoge cijfers? Persoonsontwikkeling? Een divers curriculum? Kennis of vaardigheden? Een gezonde mentale balans? Aandacht voor fysieke ontwikkeling? En is het oké voor scholen om for profit, winstmakend, te zijn? Het loont de moeite om die vragen te stellen en de antwoorden niet te gaan zoeken in dure woorden, labels en tactische marketing.
Maar het is niet allemaal kommer en kwel. Gelukkig zijn er scholen die, hoewel ze deel uitmaken van een supranationaal systeem zoals Cambridge of het IB, toch het lef hebben om voor zichzelf te denken en in hun curriculum en aanpak accenten leggen die verder gaan dan academische prestaties, buzzwords en trends. Hoe kan u weten of dit het geval is? Door een kritisch onderzoek uit te voeren naar de missie en visie van de school, door op zoek te gaan naar families die kinderen hebben of gehad hebben in de school, door een schoolbezoek te plegen en niet alleen te communiceren via mail of Skype. Praat met het schoolhoofd en de leraars. Gebruik uw gezond verstand en laat u niet misleiden door dure woorden en de daarmee vaak gepaard gaande dure schoolpremies.
Deskundigen zoals de Belgische klinisch psycholoog en hoogleraar aan de Universiteit Gent Paul Verhaeghe of Nederlandse internationaal gerenommeerde professor in onderwijskunde Gert Biesta zijn zeer kritisch en illustreren een alternatief voor hedendaagse bedenkelijke trends in het (internationale) onderwijs.
Dat het u mag inspireren en aan het twijfelen brengen!
Wil u wat steun in uw twijfel, laat het weten op velkemaria@eduhk.hk
Deze tekst werd geschreven in opdracht van Vlamingen in de Wereld en zal verschijnen in de volgende editie van hun magazine.
footprints 